İlkel İnsanın Zihni
Sanayileşme ve kentleşme sonucunda 19. yüzyılda ortaya çıkan sosyoloji, toplumu anlama ve izahat mevzusunda bugün de mühim bir bilim dalı olma hususi durumunu sürdürmektedir. Öte taraftan insanı ve kültürünü, değişik ırk ve çevre koşullarında inceleyen insanbilim; günümüzde toplumsal bilimlerin mühim emek verme alanlarından biri olma hususi durumunu kazanmıştır. Insanbilim alanında ilkel ile çağıl, köylü ile kentli, azgelişmiş ile gelişmiş ayırımı fazlaca kapsamlı ve değişik açılardan ele alınmaktadır. Bu alandaki ilk emek harcamalar; çağıl antropolojinin öncüsü, Alman kökenli Amerikalı antropolog Franz Boas (1858-1942) tarafınca, İlkel İnsanın Zihni adlı yapıt ile ortaya konulmuştur. Irk ve çevre ilişkisinin ilk kez ele alındığı bu yapıt, toplumsal bilimlerin en mühim klasiklerinden biri olarak kabul edilir.
Franz Boas, ilkel insan ile çağıl insanoğlunun düşünme biçimini belirlemeye çalışır, bunların o kadar da değişik olmadığı anlayışına ulaşır. İlkel İnsanın Zihni; insanbilim, tarih, sosyoloji, insan hakları, psikoloji benzer biçimde alanlar başta olmak suretiyle derhal her alandaki araştırmacıya hitap eder. Bu niteliğiyle antropolojinin alanını, kapsamını ve yaklaşımını idrak etmek, insanı ve toplumu açıklamak, günümüzde de üstün ırk, üstün millet, üstün insan ve benzeri söylemlerle varlığını değişik biçimlerde sürdüren ırkçılığa karşı, yansız ve ciddi bir itiraz geliştirilir.
Yorum Gönder
0 Yorumlar